Από το ξεκίνημα του BDS Movement (Boycott,
Divestment, Sanctions), του κινήματος που
καλεί σε γενικευμένο μποϋκοτάζ του Ισραηλινού κράτους ενάντια στο apartheid που
εφαρμόζει στον παλαιστινιακό λαό ξεκίνησε μία έντονη δημόσια αντιπαράθεση στον
καλλιτεχνικό, αλλά και τον ακαδημαϊκό κόσμο της δύσης, κυρίως.
Η αντιπαράθεση αυτή απέκτησε μεγάλη δημοσιότητα όταν στο κίνημα
ενεπλάκη ο πρώην τραγουδιστής των Pink Floyd, Roger Waters
που κάλεσε όλους τους μουσικούς που είχαν κλείσει συναυλίες στο Ισραήλ ή
σκόπευαν να κλείσουν να ακυρώσουν και να συμμετάσχουν στο πολιτιστικό μποϋκοτάζ
της χώρας. Η έκκλησή του οδήγησε σε μία έντονη αντιπαράθεση με τον Nick Cave και
τους Radiohead στην
οποία ενεπλάκη και ο Brian Eno,
υποστηρικτής του BDS,
με ανταλλαγή ανοιχτών επιστολών μέσω του Τύπου.
Οι αντιτιθέμενοι στο μποϋκοτάζ υποστηρίζουν ότι η τέχνη
πρέπει να ενώνει και όχι να χωρίζει λαούς, δημιουργώντας γέφυρες πολιτισμού. Οι
υποστηρικτές απαντούν ότι αυτός είναι ο μόνος τρόπος να ευαισθητοποιήσεις την
παγκόσμια κοινότητα διαφορετικά οδηγείται στην άγνοια και την σιωπηρή αποδοχή
εγκλημάτων όπως αυτά του Ισραήλ εις βάρος του Παλαιστινιακού λαού.
Κι η αλήθεια είναι ότι μία μικρή αναδρομή δείχνει ότι τα
πολιτιστικά μποϋκοτάζ είχαν καλύτερα αποτελέσματα από τα οικονομικά όταν και
όπου έγιναν.
Η αρχή έγινε το 1959 με το Anti-Apartheid Movement και το
μποϋκοτάζ στο οποίο κάλεσαν μία ομάδα νοτιοαφρικανών φοιτητών στο Λονδίνο. Τους
πήρε 24 χρόνια για να καταφέρουν να ευαισθητοποιήσουν την παγκόσμια κοινή γνώμη
απέναντι στο σκληρότερο ρατσιστικό καθεστώς που γνώρισε η ανθρωπότητα μετά τη
Χιτλερική Γερμανία. Και το κατάφεραν. Η καταδίκη του καθεστώτος από ολοένα και
περισσότερους καλλιτέχνες και ανθρώπους του πολιτισμού και η πολιτιστική
απομόνωση του κράτους της Ν. Αφρικής πέτυχε όχι μόνο στην ευαισθητοποίηση της παγκόσμιας
κοινότητας, αλλά και κομματιών των λευκών πολιτών της χώρας.
Ετσι, στα μέσα της δεκαετίας του ’80 πια έχουμε το Artists
United Against Apartheid, δημιούργημα των Steven Van Zandt και Arthur Baker με την ηχογράφηση του Sun City και
την κυκλοφορία του ομότιτλου άλμπουμ.
Είχε προηγηθεί η εκστρατεία της νοτιοαφρικανικής εφημερίδας Sunday Post το
1980 για απελευθέρωση του Nelson Mandela.
Για να καταλήξουμε στο 1988 και τη συναυλία του Anti-Apartheid Movement στο Γουέμπλεϊ του
Λονδίνου και η μεγάλη συγκέντρωση στο Hyde Park με περισσότερους από 250.000 ανθρώπους συγκεντρωμένους.
Το καθεστώς του apartheid στη Ν. Αφρική έπεσε το 1990 κάτω από το βάρος της κατακραυγής
και του οικονομικού αποκλεισμού.
Αξίζει να σημειωθεί ότι η βρετανική εφημερίδα Guardian αποκάλυψε το 2010
έγγραφα της τότε κυβέρνησης της Νότιας Αφρικής σύμφωνα με τα οποία το ισραηλινό
κράτος είχε προσφερθεί να πουλήσει πυρηνικά όπλα στο καθεστώς!
Άλλο ένα παράδειγμα επιτυχημένου μποϋκοτάζ είναι αυτό της Biennale Βενετίας
το 1968 όπου ομάδα φοιτητών κατηγόρησε την διοργάνωση ως φασιστική και
μηχανισμό προώθησης της κουλτούρας της ιδιοκτησίας. Οι μαζικές διαδηλώσεις κι η
ακραία καταστολή της ιταλικής αστυνομίας οδήγησαν πολλούς καλλιτέχνες να
αποσύρουν τη συμμετοχή τους και αρκετούς να γυρίσουν τους πίνακές τους προς τον τοίχο ως ένδειξη διαμαρτυρίας.
Πιο πρόσφατα είχαμε το Gulf Labor Coalition που καλούσε σε
μποϋκοτάζ του μουσείου Guggenheim στο Αμπού Ντάμπι λόγω της στυγνής
εκμετάλλευσης των εργατών που εργάστηκαν για την ανέγερση του Μουσείου. Αυτό
οδήγησε στην ευαισθητοποίηση των ΜΜΕ ανά τον κόσμο σχετικά με τις συνθήκες
εργασίας.
Πέρυσι, είχαμε την άρνηση της Laura Raicovich, διευθύντριας
του Μουσείου Queens της Νέας Υόρκης να παραχωρήσει το μουσείο για τον εορτασμό
των 70 χρόνων της ίδρυσης του ισραηλινού κράτους. Τελικώς, υποχώρησε κάτω από
την πίεση πολλών αμερικανών πολιτικών που την κατηγόρησαν για αντισημιτισμό.
Ωστόσο, το επεισόδιο και η δημοσιότητα που πήρε στις ΗΠΑ και το Ισραήλ βοήθησαν
έστω και μόνον προκαλώντας προβληματισμό σε απλούς πολίτες.
Κανείς δεν μπορεί να είναι σίγουρος αν το μποϋκοτάρισμα του
διαγωνισμού της Eurovision
και ο γενικότερος πολιτιστικός αποκλεισμός του ισραηλινού κράτους θα οδηγήσει
στη δίκαιη λύση για τον παλαιστινιακό λαό, αλλά μπορούμε με βεβαιότητα να
υποστηρίξουμε ότι όλη αυτή η δημοσιότητα και η συζήτηση θα συμβάλλει στην
ευαισθητοποίηση απέναντι στο δράμα ενός λαού και τη σκληρότητα ενός καθεστώτος.
*Στοιχεία για το άρθρο προέρχονται κι από το Frieze
Σχόλια
Δημοσίευση σχολίου